ซีลปั๊ม 2 ชนิด แพ็กกิ้งซีลและแมคซีลแตกต่างกันอย่างไร ?

เป็นอุปกรณ์สำคัญที่ทำหน้าที่ป้องกันการรั่วซึมของของเหลวในระบบปั๊ม โดยทั่วไปซีลปั๊มมีหลากหลายชนิด แต่ชนิดที่พบได้บ่อยในงานอุตสาหกรรม คือ Packing Seal และ Mechanical Seal ซึ่งแต่ละแบบมีคุณสมบัติและลักษณะการใช้งานที่แตกต่างกัน บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักซีลทั้ง 2 ชนิด พร้อมเปรียบเทียบข้อดีข้อเสีย เพื่อให้เลือกใช้งานได้เหมาะสม

ซีลปั๊มมีหลากหลายประเภทให้เลือกใช้งาน แต่การทำงานทั้งหมดอยู่บนหลักการพื้นฐานเดียวกัน ประกอบไปด้วยชิ้นส่วนซีลที่สามารถยืดหยุ่นได้ ซึ่งทำงานอยู่ในส่วนของเพลาและตัวเรือนด้วยชุดวงแหวนอัด (O-Ring) ชิ้นส่วนซีลได้รับการออกแบบให้โค้งงอและสอดคล้องกับรูปร่างของเพลาขณะหมุน สร้างซีลที่แน่นหนาป้องกันการรั่วซึม

ซีลปั๊ม ที่นิยมใช้ภายในปั๊มน้ำ มี 2 ชนิด ดังนี้

แพ็กกิ้งซีล (Packing Seal) : หรือเรียกอีกอย่างว่าปะเก็นเชือก เป็นซีลที่ใช้ในปั๊มวาล์วและอุปกรณ์อื่นๆมักถูกวางไว้ในอุปกรณ์ที่เป็นเพลาหมุนนอกจากนี้ยังช่วยรักษาแรงดันภายในของอุปกรณ์และยังช่วยป้องกันไม่ให้ฝุ่นหรือสิ่งสกปรก หรือสิ่งปนเปื้อนจากภายนอกเข้าสู่ตัวอุปกรณ์ได้ เพราะอาจก่อให้เกิดความเสียหายตามมา โดยทั่วไปซีลจะทำจากวัสดุที่ยืดหยุ่นได้ เช่น ยางหรือสารประกอบสังเคราะห์ เพื่อเพิ่มความทนทาน และยืดอายุการใช้งานของอุปกรณ์ให้มากที่สุด มีการใช้ในอุตสาหกรรมหลากหลายประเภท เช่น อาหาร ยา เคมีภัณฑ์ และสินค้าอุปโภคบริโภค

ซีลปั๊ม

ปล. ซีลชนิดนี้จะทำงานโดยใช้รูปแบบการบีบอัดรัดเข้ากับแกนเพลา ซึ่งรูปแบบนี้ในกระบวนการทำงานอาจมีของเหลวซึมจากแกนเพลา

แมคคานิคัลซีล (Mechanical Seal) หรือคนนิยมเรียกกันสั้นๆว่า แมคซีล : เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยป้องกันการรั่วไหลของของเหลว ก๊าซ หรือวัสดุอื่นๆ โดยทั่วไปจะใช้ในปั๊ม คอมเพรสเซอร์ และอุปกรณ์หมุนอื่นๆ เพื่อปิดช่องว่างระหว่างชิ้นส่วนที่เคลื่อนที่สองชิ้น เช่น เพลาและตัวเรือนปั๊ม แมคคานิคอลซีลมักประกอบด้วยส่วนประกอบหลัก 2 ส่วน ได้แก่ ซีลแบบอยู่กับที่และซีลแบบหมุน ซึ่งสัมผัสกันเพื่อสร้างสิ่งกีดขวางที่ป้องกันการรั่วซึม แมคซีลผลิตสามารถทำจากวัสดุที่หลากหลายได้ เช่น ซิลิคอนคาร์ไบด์ เซรามิก คาร์บอน และสแตนเลส และได้รับการออกแบบให้ทนต่ออุณหภูมิและความดันสูง

หน้าที่หลักของ แพ็กกิ้งซีล

  1. ป้องกันการรั่วของของเหลวหรือก๊าซ
    ช่วยอุดช่องว่างระหว่างเพลากับตัวเรือนปั๊ม เพื่อไม่ให้ของเหลวไหลออกมานอกระบบ

  2. ป้องกันสิ่งสกปรกจากภายนอก
    ลดความเสี่ยงที่ฝุ่น เศษผง หรือสิ่งแปลกปลอมจะเข้าไปในระบบ และทำให้เพลาหรือแบริ่งสึกหรอ

  3. ควบคุมการรั่วไหลเพื่อหล่อลื่นตัวเอง
    ในบางกรณี เช่น ปั๊มแรงดันสูงหรือปั๊มดับเพลิง ซีลจะถูกตั้งให้มี “การรั่วเล็กน้อย” เพื่อให้น้ำทำหน้าที่หล่อลื่นและระบายความร้อน

  4. ลดแรงเสียดทานระหว่างเพลากับซีล
    วัสดุซีลมักผสมสารหล่อลื่น เช่น PTFE, Graphite หรือ Aramid Fiber เพื่อช่วยลดแรงเสียดทานและยืดอายุการใช้งานของเครื่องจักร

วัสดุที่ใช้ผลิตแพ็กกิ้งซีล

แพ็กกิ้งซีลผลิตจากวัสดุหลากหลายชนิด ขึ้นอยู่กับประเภทของของเหลวและอุณหภูมิในการใช้งาน เช่น

  • กราไฟต์ (Graphite) – ทนความร้อนสูง เหมาะกับงานอุตสาหกรรมทั่วไป

  • PTFE (เทฟลอน) – ทนสารเคมี เหมาะกับงานเคมี

  • Aramid Fiber – เหมาะกับงานแรงดันสูงหรือแรงเสียดทานมาก

  • Carbon Fiber – ใช้ในงานที่ต้องการความทนทานต่อการสึกหรอสูง

สรุปการใช้งานของแพคกิ้งซีล 

แพคกิ้งซีล เหมาะสำหรับการใช้งานทั่วไปที่ไม่ต้องการความซีลแน่น 100% หรือมีการรั่วซึมเล็กน้อยได้ เช่น:

  • ปั๊มน้ำในระบบเกษตรกรรม

  • ปั๊มน้ำอุตสาหกรรมเบา

  • ระบบที่มีแรงดันไม่สูง

  • งานที่เน้นประหยัดต้นทุน และสามารถดูแลรักษาได้ง่าย

  • เหมาะกับของเหลวทั่วไป เช่น น้ำสะอาด น้ำหล่อเย็น หรือของเหลวที่ไม่กัดกร่อน

หน้าที่หลักของ แมคคานิคัลซีล

  1. ป้องกันการรั่วของของเหลวในระบบปั๊ม
    ซีลทำหน้าที่กั้นระหว่างเพลาและตัวเรือน เพื่อไม่ให้ของเหลวภายในรั่วออกภายนอก

  2. รักษาแรงดันในระบบให้คงที่
    ป้องกันไม่ให้แรงดันตก และช่วยให้ปั๊มทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ

  3. ลดแรงเสียดทานและการสึกหรอของเพลา
    การสัมผัสของซีลหน้าเรียบช่วยลดการสั่นสะเทือน และยืดอายุการใช้งานของอุปกรณ์

  4. ลดการบำรุงรักษาเมื่อเทียบกับแพ็กกิ้งซีล
    แมคคานิคัลซีลไม่ต้องคอยปรับแน่นหรืออัดซ้ำบ่อย ทำให้เหมาะกับเครื่องจักรที่ต้องการความต่อเนื่องในการทำงาน

วัสดุที่ใช้ผลิตแมคคานิคัลซีล

ขึ้นอยู่กับชนิดของของเหลว อุณหภูมิ และแรงดัน เช่น

  • Carbon / Ceramic – เหมาะกับงานทั่วไป

  • Silicon Carbide / Tungsten Carbide – ใช้ในงานแรงดันสูงหรือของเหลวที่มีสารเคมีรุนแรง

  • Viton / NBR / EPDM O-Ring – เลือกตามสภาพสารเคมีและอุณหภูมิ

สรุปการใช้งานของแมคคานิคอลซีล (Mechanical Seal)

แมคคานิคอลซีล เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความแน่นหนา ป้องกันการรั่วซึมได้เกือบ 100% เช่น:

  • ปั๊มในอุตสาหกรรมอาหาร เครื่องดื่ม ยา

  • ระบบสูบของเหลวที่มีแรงดันสูง หรืออุณหภูมิสูง

  • ปั๊มสารเคมี กรด ด่าง ของเหลวไวไฟ

  • ระบบบำบัดน้ำเสียที่ต้องการซีลแน่นเพื่อป้องกันกลิ่นหรือของเสียรั่ว

ไม่ว่าจะเลือกใช้ซีลปั๊มชนิดใด สิ่งสำคัญคือต้องเลือกให้เหมาะกับลักษณะของของเหลวและสภาพการใช้งาน เพื่อให้ปั๊มทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ และช่วยยืดอายุอุปกรณ์ หากไม่แน่ใจ ควรขอคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญหรือทีมวิศวกร เพื่อความปลอดภัยและความคุ้มค่าในระยะยาว

ซีลปั๊ม
ปั๊มสูบน้ำเสีย
ซีลปั๊ม
เครื่องเติมอากาศ
ซีลปั๊ม
mechanical seal

    *หากท่านใดสนใจสินค้าอุตสาหกรรมคุณภาพดี ไม่ว่าจะปั๊ม ซีลปั๊ม และอุปกรณ์อื่น ๆ ทางบริษัท ย่งฮง (ประเทศไทย) จำกัด นำเข้าและจำหน่ายปั๊มน้ำ เครื่องเติมอากาศ และอุปกรณ์ในการบำบัดน้ำเสียที่มีคุณภาพอีกมากมาย พร้อมรับออกแบบ ประกอบ ติดตั้ง และมีอะไหล่พร้อมให้บริการ สามารถติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมในช่องทางด้านล่างได้เลยนะคะ

สนใจสินค้าหรือสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม